Martin Bril

Gisteravond werd er bij de Vara een uur zendtijd besteed aan de herinneringen van bekende Nederlanders aan de beste Nederlandse columnist: Martin Bril. Hij overleed vijf jaar geleden. Het was me niet duidelijk waarom er na al die jaren zoveel tijd aan de man werd besteed: vermoedelijk om de praathoofden die het programma vulden weer eens onder de aandacht te brengen. Het zal wel aangezwengeld zijn door die speedkletser van DWDD (= Vara), want die kwam er ook in voor en was ooit collega van Bril. Ik hoopte steeds heviger dat er enkele columns van Bril voorgelezen zouden worden, maar dat gebeurde (natuurlijk?) niet. Jammer: ik had nog nooit van deze beroemdheid gehoord (mea culpa? ik leef echt niet onder een steen!) en werd gaandeweg behoorlijk nieuwsgierig. Ach, het barst van de columnisten in dit land, dus je kan ze onmogelijk allemaal volgen.

Het werd me duidelijk dat voor Bril “de oppervlakte diep genoeg was”. Dat idee past inderdaad perfect bij de meeste huidige media, dus ik begrijp dat hij zo werd gewaardeerd en dat de “verschillige” omroep er zo veel tijd aan besteedde. Er werd verteld dat “rokjesdag” een idee van Bril is. Inderdaad: veel oppervlakkiger kan je niet worden.

Het min of meer standaard levensverhaal kwam weer eens voorbij; de man had ooit een drank-; drugs- en vrouwenprobleem en is door een diep dal gegaan, is weer uit het dal geklommen, bleef tijdens zijn ziekte gewoon doorwerken, nou ja, gaaap. Het bracht me op het idee van een mailmerge levensverhaal voor op TV: je vult in plaats van Herman Brood of Ramses Shaffy gewoon een andere naam, activiteit en doodsoorzaak in en klaar is Matthijs.

Wat me verder opviel: Bril reed in een Volvo die door de garage gratis ter beschikking werd gesteld opdat er positief over dat automerk werd geschreven. Ook at hij gratis in restaurants waarvan de eigenaars hoopten dat hij een sympathiek verhaaltje over ze zou schrijven. Ik ontkom niet aan de gedachte dat die bedrijven bang waren dat hij slecht over ze zou schrijven en hem met hun cadeautjes zoet hielden. Hij was immers zo ontzettend bekend... vooral in Amsterdam, vermoed ik.

Ik hield een wat ranzige nasmaak over van die uitzending en van die Martin Bril. Zou dat de bedoeling van de Vara geweest zijn? Ik kan me dat moeilijk voorstellen, maar ik weet na het programma nog steeds niets van ’s-mans literaire prestaties, en daar gaat het toch om! Als ik binnenkort in de bieb ben zal ik eens wat gaan lezen van die beste columns die ik al die jaren heb gemist.