In Ierland was ik enkele malen bij een B&B in een kleine plaats in Connemara. Connemara is een dun bevolkt gebied met veel kleine dorpjes. Van de B&B mevrouw hoorde ik dat de plaatselijke slager, die al meer dan 30 jaar zijn produkten in de buurt leverde, woedend was omdat hij ineens aan allerlei overheidsregels moest gaan voldoen. Dat kostte hem veel geld en de woede van deze ambachtsman gold vooral ook de gedachte dat hij zat te sjoemelen. “Al die 30 jaar is er nog nooit iemand gestorven door het eten van mijn waren!”.
Ik vind dat ook logisch: in een kleine gemeenschap kent iedereen elkaar en als je sjoemelt kan je maar beter verhuizen. Ik heb eens ergens gelezen dat als in de middeleeuwen een bakker met het brood rommelde (gips of zaagsel bijmengen of zo iets) de bakker als straf door de stad werd gevoerd met een bord om zijn nek. Op dat bord stond het vergrijp beschreven. Zo kon de hele stad de man zien, met als resultaat: de bakker keek wel heilig uit voordat hij weer rommelde, dus het doel van de straf werd bereikt; of de bakker verhuisde naar elders; of de klanten gingen naar een andere bakker. Conclusie: bij de kleine zelfstandige werkt sjoemelen niet.
Hoe anders is het bij de tegenwoordige grootschalige voedselindustrie! Juist door de grootschaligheid weet niemand weer wie aansprakelijk is. Ja, de directeur, maar die roept meteen “Dat alle processen haarfijn zijn vastgelegd en voldoen aan de hoogste eisen en richtlijnen van Europa... etc.” Voor de rest mag er niemand meekijken. Klokkenluiders worden effectief geloosd. Grote industriën hebben juristen die precies de truukjes weten van wat nog net door de beugel kan. Juist door de groot-industrie is de overheids controle noodzakelijk geworden. Sterker: ik denk dat de industrie de controle zelf heeft verzonnen om met de regels de kleine concurrent om zeep te helpen. Ik vind het vreemd dat de mensen alles wat groot is meer vertrouwen dan de kleintjes; dat heeft de voedselindustrie dan ook met slimme propaganda (doen alsof alle werk door gesteriliseerde verchroomde machines wordt gedaan) veroorzaakt.
Ik heb de indruk dat er de laatste jaren heel wat meer waardering is voor de ambachtsman. Ik hoop dat men diens produkt nog kan betalen, maar vrees van niet. Ik heb ook de indruk dat met de kritische programma’s op de TV de middeleeuwen weer een klein beetje terug zijn. Of het zal helpen betwijfel ik.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten